بازار تبریز
بازار تبریز یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازارهای سرپوشیده در سطح ایران و قارهٔ آسیا به شمار می‌رود . این بازار با مساحتی حدود یک کیلومتر مربع ، بزرگ‌ترین بازار سرپوشیدهٔ جهان است . بازار تبریز در مرداد ماه سال 1389 خورشیدی به عنوان نخستین بازار جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است . این بازار از بازارچه‌ها ، تیمچه‌ها ، سراها و کاروانسراهای متعددی تشکیل یافته است . پیش‌تر به جهت قرار گرفتن شهر تبریز بر سر چهارراه جادهٔ ابریشم و گذر روزانهٔ هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی ، آفریقایی و اروپایی از آن ، این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده است .
این بازار حدود 3 سدهٔ پیش و پس از وقوع زمین لرزهٔ تاریخی تبریز در سال 1193 قمری توسط نجفقلی خان دنبلی حاکم وقت تبریز بازسازی شده است . بازار تبریز در سال 1354 خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است . تاریخ بنای این مجموعه مشخص نیست ؛ ولی بسیاری از جهان‌گردانی که از سدهٔ چهارم هجری تا دورهٔ قاجاریان از این بازار بازدید کرده‌اند ، دربارهٔ آن اطلاعاتی ارائه داده‌اند .
بسیاری از گردشگران و جهانگردان نظیر ابن بطوطه ، مارکوپولو ، جاکسن ، اولیای چلبی ، یاقوت حموی ، گاسپار دروویل ، الکسیس سوکتیکف ، ژان شاردن ، اوژن فلاندن ، جان کارت رایت ، جملی کاردی ، کلاویخو ، رابرت گرنت واتسن ، حمدالله مستوفی و مقدسی از رونق و شکوه بازار تبریز تمجید کرده‌اند . این بازار با داشتن حدود ۵٬۵00 باب حجره ، مغازه و فروشگاه ، ۴0 گونه شغل ، 35 باب سرا ، 25 باب تیمچه ، 20 باب مسجد ، 20 باب راسته و راسته بازار ، 11 باب دالان و 9 باب مدرسهٔ دینی ، به عنوان اصلی‌ترین مرکز داد و ستد مردم تبریز شناخته می‌شود .
هستهٔ مرکزی شهر تبریز در داخل یک چهار ضلعی قرار گرفته و بازار تبریز در مرکز این چهار ضلعی واقع شده است . این بازار از سمت شرق به عالی‌قاپو (مجموعهٔ کاخ‌های ولی‌عهدنشین) و از سمت غرب به مسجد جامع محدود شده و از سمت شمال ، بخش‌هایی از شمال رودخانهٔ مهران‌رود را شامل می‌شود و این دو بخش به وسیلهٔ پل‌های چوبی که در امتداد راسته بازار قرار دارند ، به هم متصل می‌شوند . نخستین نقشه از بازار تبریز در سال 1327 هجری ، در بخشی از نقشهٔ دارالسلطنهٔ تبریز و به دست اسدالله خان مراغه‌ای ترسیم شده است . نقشهٔ این بازار در بخش شمال شرقی نقشهٔ مذکور رسم شده و اکثر جای‌های مهم آن نظیر تیمچه‌ها و کاروانسراها در این نقشه نام‌گذاری شده‌اند . اغلب تیمچه‌ها و سرای‌ها بازار دارای سه طبقه می باشند که طبقهٔ زیرین مخصوص انبار کالا ، طبقهٔ دوم تجارتخانه و محل کار و طبقهٔ سوم جهت استراحت و آسایش طراحی شده است .