آتشکده بهرام یا تپه میل

تپه میل که از آن آتشکده بهرام و آتشکده ری نیز نام برده می‌شود از آثار دوره ساسانیان در شهرری است . گمان می‌رود که این بنا آتشگاه بهرام گور بوده باشد . در حدود 12 کیلومتری جنوب شرقی شهرری به سوی ورامین بر بلندای تپه‌ای پهناور در روستای قلعه‌نو بقایای کاخ یا آتشکده‌ای واقع است که به تپه میل مشهور گردیده و آن به سبب دو پایه بزرگ بنا می‌باشد که از دور شبیه به میل است .
جهت بنا به صورت شرقی و غربی است . در جبهه شرقی ایوانی با چهار ستون مدور بوده . بخشی از بنای آتشکده ری در زمان حمله اسکندر به ایران خراب شد و تنها قسمتی از بنای چهارطاقی و زیبای این آتشکده به صورت دو میل باقی ماند . بیشتر قسمت‌های غربی بنا از میان رفته ، در بخش زیرین مجموعه یک راهروی کم پهنا وجود دارد که سراسر طول بنا را طی می‌کند . بقایای معماری تپه معماری میل دارای ساختاری ، تشکل از گل ، خشت ، لاشه سنگ ، گچ و از نظر دیرینگی متعلق به دوره ساسانیان (حدود 1800 سال پیش) است و به آتشکده بهرام گور نیز معروف است .
آنچه از پوشش بنا در زمان حاضر برجاست ، یک جفت قوس هلالی با نقطه بیضی است ، در راستای محور اصلی تالار ، راهروی کم عرض تونل مانندی سراسر طول تالار را از زیر طی می‌کند که از منتهی الیه غربی ، راهروی هم عرض دیگری بر آن عمود می‌شود و ورودی اصلی راهروی زیرین در جبهه شرقی ، زیر ایوان اصلی است . نخستین بار در سال ‪ 1913 ‬میلادی «ژاک دومورگان» فرانسوی این آتشکده و سازه‌های پیرامون آن را مرمت کرد .
این بنا در سال 1933 توسط باستان‌شناس آمریکایی به نام اریک اشمیت مورد کاوش و حفاری قرار گرفت و اخیراً دکتر فیروزه شیبانی از ایران کار حفاری آن را پی‌گیری کرده ‌است . تپه میل با سنگ ، ساروج ، خشت و گل ساخته شده‌ است . نیزارهای اطراف تپه از وجود دریاچه‌ای حکایت دارد که در گذشته در این محل وجود داشته ، ولی خشک شده ‌است . بلندی تپه میل از سطح دشت اطراف 18 متر است و حدود 25 متر پهنا و 20 متر درازا دارد .
پیرامون این تپه بلند تپه‌های کم ارتفاع کوچکتر پراکنده شده که مشرف بر آنها قرار گرفته است . این مجموعه منطقه‌ای به وسعت 800 در 900 متر را شامل می‌شود . بر بالای تپه ، بنای اصلی آتشکده در راستای شرقی غربی برپاست ، طرح کلی بنا ، تالار ستون داری بوده با دو ردیف ستون چهارگوشه سه تایی که عملاً به 3 بخش تقسیم شده است .
یک بخش مرکزی عریض تر و دو بخش جانبی کم عرض تر ، ورودی اصلی تالار آتشکده در جبهه شرقی از طریق یک ایوان چهارستونی مدور که پایه‌های سر ستون‌های آنها در گوشه‌های شمال شرقی و جنوب به شرق ایوان برپاست . تپه میل حدود 12 کیلومتری جنوب شرقی حرم حضرت عبدالعظیم (ع) و در 2 کیلومتری جنوب قلعه نو بخش کهریزک شهرستان ری بر فراز تپه‌ای بلند در روستای قلعه نو قرار دارد .